-یاران حق در امانند
-مقدمه
-مفهوم حق
-حقوق متقابل رهبری و امام
-ویژگی های حقوق رهبری و مردم
-حقوق رهبری بر مردم
-وفاداری مردم نسبت به رهبر برگزیده ی خویش
-خیرخواهی و اندرزدهی مسلمین
-پذیرش و اجابت دعوت رهبری
-اطاعت فرمان رهبری و انجام اوامروی
-تفسیر غزل (غلام شاه جهان)(6235)
-سلاطین و بزرگانی که در مشهد مدفون هستند(5763)
-فضیلت زیارت حضرت رضا(4741)
-اولین غزل حضرت حافظ(3751)
-چگونه برای ظهور امام زمان (ع) آمادگی پیدا کنیم؟(3645)
-نوحه وداع امام حسن با برادر(3640)
-توسل به امام هادی(3427)
-ظلم پایدار نیست(2852)
-شهادت و محل دفن امام حسن(2117)
-دعای هنگام غسل زیارت(1969)
کد مطلب:254176 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:375
امام حسن عسکری
ساعت تاریخ، درست روز دهم ماه ربیع الثانی، از سال 232 ق [1] را نشان می داد كه سرزمین سامرا [2] مطاف ملائك و گلگشت فرشتگان گشت؛ چرا كه یازدهمین اختر همیشه فروزان آسمان عدالت و امامت، از فلق فضیلت و كمال، طلوع كرد و با تولد مقدسش تقوا و تكامل را جانی تازه و دانش و دیانت را حیاتی دوباره بخشید.
با میلاد مبارك پدر امام مهدی (عج) سامرا عرش عشق و ناحیه ی نور گشته بود، ناحیه ی نوری كه بعدها با تولد منجی تاریخ، حضرت بقیة الله، ناحیه مقدسه» نام گرفت.
از امام عسكری علیه السلام در تاریخ با القاب و اسمهایی نام برده شده كه هر یك می تواند مفسر جلوه ای از آن جمال الهی و كمال مصطفوی باشد، لقب هایی چون:
[ صفحه 24]
تقی، زكی، خالص، خاص، هادی، صامت، سراج، عسكری و....
به آن حضرت و پدرش امام علی النقی، به احترام جد بزرگوارشان امام علی بن موسی الرضا علیه السلام ابن الرضا نیز می گفتند، چنان كه به خاطر پسرش امام مهدی (عج) ابو محمد نیز می گویند.
از آن جایی كه در شهر سامرا محله ای بود كه در آن سپاهیان و نظامیان سكونت داشتند و درست به همین جهت به آن محله، محله عسكر می گفتند و نیز از آن جایی كه امام علیه السلام در محله اسكان داده شده بود، به امام یازدهم، عسكری می گویند، چنانكه به امام هادی هم به همین جهت عسكری می گویند و «عسكریین» كنایه از آن دو بزرگوار است.
اسم پاك مادر آن حضرت را كه زنی جلیل القدر و عظیم المنزله و از تباری تابناك و بزرگ بود، «سلیل» ، «سوسن» ، «حدیثه» ، «حریبه» و... نوشته اند. [3] .
امام علیه السلام با آنكه عمری كوتاه داشت اما چنان چهره ی درخشان و تابانی را دارا بود كه همگان به ویژه اندیشمندان و دانشمندان را شیفته ی كمال بی مثال خویش كرده بود.
با وجود اینكه در ظاهر جوانی بیش نمی نمود ولی پیران پارسا و كاركشتگان وادی دانش و تحقیق،
[ صفحه 25]
در پیش حضرتش چون طفل ابجد خوانی زانوی ادب بر زمین می زدند، باشد كه بتوانند از اقیانوس دانش و بینش آن حضرت، پیاله ای پر كنند و دل تشنه ی خویش را با آن سیراب سازند.
برخلاف خواست زراندوزان و زورمداران حكام عباسی كه به هیچ وجه تابش مهر فروزان فضیلت و امامت را تاب نمی آوردند و وجود سراسر خیر و بركت امام علیه السلام را برای سلطه ی سیاه و ننگینشان، آذرخشی خشمگین و بنیان كن می دانستند و حاضر بودند برای خاموش كردن آن نور خدا، دست به هر جنایتی بزنند، اما باز آنچه كه بیش از همه، جلوه گری داشت، جمال جمیل امام ابوالمهدی علیه السلام بود كه سینه های صاف و سینایی را تسخیر و تنویر می كرد.
بینادلان از نهان خانه ی خویشتن خویش راهی از نور را به حریم حق حضرت امام حسن عسكری علیه السلام متصل می دیدند و دلهای پاك و مستعد خود را در اسارت جذبه ی جمال عسكری علیه السلام شیفته و با كمال می دیدند، اسارتی كه تمام آزادگان جهان، در حسرت آن، شب و روز می سوزند و حرف حال و سرود دلشان این كه:
آنان كه خاك را به نظر كیمیا كنند
آیا شود كه گوشه ی چشمی به ما كنند
خیل خروشانی از خردمندان و اندیشمندان، شرف شاگردی آن حضرت را داشته اند یا لااقل در آن
[ صفحه 26]
ساحل همیشه سبز صداقت، لحظه ای را برای رفع تشنگی خود، درنگ كرده و از آن چشمه ی جوشان دانش و بینایی، لبی تر كرده و طعم آب حیات را چشیده اند.
محقق معاصر آقای عزیز الله عطاردی (دام ظله) در كتاب شریف مسند الامام العسكری، نام 149 بزرگوار، از آن بزرگانی كه خوشه ای از آن خرمن خالص عسكری علیه السلام را با پلك پاك دیده ی دانش، چیده و سخنی از سخنان حیات بخش مولا را روایت كرده اند را آورده است. [4] .
تألیفات چندی نیز به حضرت امام حسن عسكری علیه السلام منسوب است كه از آن جمله تفسیر قرآن بسیار معروف می باشد، دیگر از آثار آن حضرت، نامه ای است كه به اسحاق بن اسماعیل نیشابوری نوشته است و نیز رساله ی المنقبه در احكام حلال و حرام است كه به آن حضرت منسوب است و همچنین حكمت ها و پند و اندرز ها و كلمات قصاری كه در كتابها پراكنده است.
امام علیه السلام بیشتر عمرش را كه از اول تا آخر نور، و احیای حریت و عدالت بود، در شهر سامرا سپری
[ صفحه 27]
فرمود و پس از آنكه 28 و 29 بهار از عمر تاریخ را معنای حیات و نور نجات بخشید، به آرزوی خود كه چیزی جز به سر كشیدن شربت شیرین شهادت، و لقاء الله نبود، رسید و با ورود خویش به عالم ملكوت، عرشیان را مدیون لطف و كرم خود كرد و سخن معروف امام صادق علیه السلام كه می فرمود:
«و الله ما منا الا مقتول شهید» ، [5] بار دیگر تحقق یافت.
امام عسكری علیه السلام پس از آنكه عمری را در زندانها ی مختلف محبوس بود، با دسیسه ی معتمد عباسی یكی از خلفای بنی عباس، مسموم و شهید شد و در خانه خود در جوار مرقد مقدس پدرش امام هادی علیه السلام، در شهر سامرا مدفون گردید و خاك سامرا پس از آنكه آفتاب هدایت را در آغوش خویش گرفته بود، خورشید اخلاص و صداقت را نیز به روی دیده نشاند.
آن روز - روز هشتم ربیع الاول سال 260 ق - سامرا غرق در ماتم و غم بود و شاهد فرشتگان آسمانی، كه فوج فوج به خانه امام علیه السلام فرود می آمدند.
آن روز كه عرشیان برای استقبال حضرتش، خاك را بر افلاك ترجیح داده و به سوی سامرا شتافته بودند، تو گویی در و دیوار سامرا نیز با تمام وجود و با كمال افتخار، التماس می كرد كه:
[ صفحه 28]
رواق منتظر چشم من آشیانه ی توست
كرم نما و فرود آ كه خانه خانه ی توست
دلت به وصل گل، ای بلبل صبا خوش باد
كه در چمن همه گلبانگ عاشقانه ی توست
به تن مقصرم از دولت ملازمتت
ولی خلاصه ی جان، خاك آستانه ی توست
با میلاد مبارك پدر امام مهدی (عج) سامرا عرش عشق و ناحیه ی نور گشته بود، ناحیه ی نوری كه بعدها با تولد منجی تاریخ، حضرت بقیة الله، ناحیه مقدسه» نام گرفت.
از امام عسكری علیه السلام در تاریخ با القاب و اسمهایی نام برده شده كه هر یك می تواند مفسر جلوه ای از آن جمال الهی و كمال مصطفوی باشد، لقب هایی چون:
[ صفحه 24]
تقی، زكی، خالص، خاص، هادی، صامت، سراج، عسكری و....
به آن حضرت و پدرش امام علی النقی، به احترام جد بزرگوارشان امام علی بن موسی الرضا علیه السلام ابن الرضا نیز می گفتند، چنان كه به خاطر پسرش امام مهدی (عج) ابو محمد نیز می گویند.
از آن جایی كه در شهر سامرا محله ای بود كه در آن سپاهیان و نظامیان سكونت داشتند و درست به همین جهت به آن محله، محله عسكر می گفتند و نیز از آن جایی كه امام علیه السلام در محله اسكان داده شده بود، به امام یازدهم، عسكری می گویند، چنانكه به امام هادی هم به همین جهت عسكری می گویند و «عسكریین» كنایه از آن دو بزرگوار است.
اسم پاك مادر آن حضرت را كه زنی جلیل القدر و عظیم المنزله و از تباری تابناك و بزرگ بود، «سلیل» ، «سوسن» ، «حدیثه» ، «حریبه» و... نوشته اند. [3] .
امام علیه السلام با آنكه عمری كوتاه داشت اما چنان چهره ی درخشان و تابانی را دارا بود كه همگان به ویژه اندیشمندان و دانشمندان را شیفته ی كمال بی مثال خویش كرده بود.
با وجود اینكه در ظاهر جوانی بیش نمی نمود ولی پیران پارسا و كاركشتگان وادی دانش و تحقیق،
[ صفحه 25]
در پیش حضرتش چون طفل ابجد خوانی زانوی ادب بر زمین می زدند، باشد كه بتوانند از اقیانوس دانش و بینش آن حضرت، پیاله ای پر كنند و دل تشنه ی خویش را با آن سیراب سازند.
برخلاف خواست زراندوزان و زورمداران حكام عباسی كه به هیچ وجه تابش مهر فروزان فضیلت و امامت را تاب نمی آوردند و وجود سراسر خیر و بركت امام علیه السلام را برای سلطه ی سیاه و ننگینشان، آذرخشی خشمگین و بنیان كن می دانستند و حاضر بودند برای خاموش كردن آن نور خدا، دست به هر جنایتی بزنند، اما باز آنچه كه بیش از همه، جلوه گری داشت، جمال جمیل امام ابوالمهدی علیه السلام بود كه سینه های صاف و سینایی را تسخیر و تنویر می كرد.
بینادلان از نهان خانه ی خویشتن خویش راهی از نور را به حریم حق حضرت امام حسن عسكری علیه السلام متصل می دیدند و دلهای پاك و مستعد خود را در اسارت جذبه ی جمال عسكری علیه السلام شیفته و با كمال می دیدند، اسارتی كه تمام آزادگان جهان، در حسرت آن، شب و روز می سوزند و حرف حال و سرود دلشان این كه:
آنان كه خاك را به نظر كیمیا كنند
آیا شود كه گوشه ی چشمی به ما كنند
خیل خروشانی از خردمندان و اندیشمندان، شرف شاگردی آن حضرت را داشته اند یا لااقل در آن
[ صفحه 26]
ساحل همیشه سبز صداقت، لحظه ای را برای رفع تشنگی خود، درنگ كرده و از آن چشمه ی جوشان دانش و بینایی، لبی تر كرده و طعم آب حیات را چشیده اند.
محقق معاصر آقای عزیز الله عطاردی (دام ظله) در كتاب شریف مسند الامام العسكری، نام 149 بزرگوار، از آن بزرگانی كه خوشه ای از آن خرمن خالص عسكری علیه السلام را با پلك پاك دیده ی دانش، چیده و سخنی از سخنان حیات بخش مولا را روایت كرده اند را آورده است. [4] .
تألیفات چندی نیز به حضرت امام حسن عسكری علیه السلام منسوب است كه از آن جمله تفسیر قرآن بسیار معروف می باشد، دیگر از آثار آن حضرت، نامه ای است كه به اسحاق بن اسماعیل نیشابوری نوشته است و نیز رساله ی المنقبه در احكام حلال و حرام است كه به آن حضرت منسوب است و همچنین حكمت ها و پند و اندرز ها و كلمات قصاری كه در كتابها پراكنده است.
امام علیه السلام بیشتر عمرش را كه از اول تا آخر نور، و احیای حریت و عدالت بود، در شهر سامرا سپری
[ صفحه 27]
فرمود و پس از آنكه 28 و 29 بهار از عمر تاریخ را معنای حیات و نور نجات بخشید، به آرزوی خود كه چیزی جز به سر كشیدن شربت شیرین شهادت، و لقاء الله نبود، رسید و با ورود خویش به عالم ملكوت، عرشیان را مدیون لطف و كرم خود كرد و سخن معروف امام صادق علیه السلام كه می فرمود:
«و الله ما منا الا مقتول شهید» ، [5] بار دیگر تحقق یافت.
امام عسكری علیه السلام پس از آنكه عمری را در زندانها ی مختلف محبوس بود، با دسیسه ی معتمد عباسی یكی از خلفای بنی عباس، مسموم و شهید شد و در خانه خود در جوار مرقد مقدس پدرش امام هادی علیه السلام، در شهر سامرا مدفون گردید و خاك سامرا پس از آنكه آفتاب هدایت را در آغوش خویش گرفته بود، خورشید اخلاص و صداقت را نیز به روی دیده نشاند.
آن روز - روز هشتم ربیع الاول سال 260 ق - سامرا غرق در ماتم و غم بود و شاهد فرشتگان آسمانی، كه فوج فوج به خانه امام علیه السلام فرود می آمدند.
آن روز كه عرشیان برای استقبال حضرتش، خاك را بر افلاك ترجیح داده و به سوی سامرا شتافته بودند، تو گویی در و دیوار سامرا نیز با تمام وجود و با كمال افتخار، التماس می كرد كه:
[ صفحه 28]
رواق منتظر چشم من آشیانه ی توست
كرم نما و فرود آ كه خانه خانه ی توست
دلت به وصل گل، ای بلبل صبا خوش باد
كه در چمن همه گلبانگ عاشقانه ی توست
به تن مقصرم از دولت ملازمتت
ولی خلاصه ی جان، خاك آستانه ی توست
[1] مسار الشيعه، شيخ مفيد، ص 66.
[2] محل تولد امام عسكري عليه السلام را با اختلاف مدينه يا سامرا نوشته اند، بنگريد: حياة الامام العسكري، باقر شريف القرشي، ص 18 به نقل از جواهر الاحكام، كتاب حج.
[3] حياة الامام العسكري، ص 18.
[4] خطيب شهير و نويسنده نامور و صميمي مرحوم سيد محمدكاظم قزويني در كتاب خويش، «الامام الحسن العسكري عليه السلام من المهد الي اللحد» 263 راوي را با عنوان راويان و ياران امام عسكري عليه السلام نام برده است.
[5] بحار الانوار، ج 27، ص 209؛ به خدا قسم كسي از ما اهل بيت عليهم السلام نيست مگر اينكه كشته و شهيد مي شود.